ساواک در سال ۱۳۳۵ تشکیل شد. مقامات و ماموران آن عمدتاً از ماموران
فرمانداری نظامی و رکن دو ارتش و شهربانی تأمین می شدند. سازمان سیا و
سازمان موساد اسرائیل نیز از نظر انتقال تجربه و روش‌های مقابله با مخالفان
و بازجوئی و دیگر عملیات پلیس سیاسی با ساواک همکاری داشتند.
رؤسای ساواک
• تیمور بختیار
• حسن پاکروان
• نعمت‌الله نصیری
• ناصر مقدم
عملکرد ساواک
بنابر
روایات مخالفین نظام سلطنتی، ساواک در سرکوبی عناصر ضد نظام سلطنتی فعالیت
گسترده‌ای داشته است. این سازمان به عنوان عامل شکنجه و اعدام مخالفین به
ویژه کمونیستهای ایران شناخته می‌شود.
گفتنی است که ساواک عملکردهای برون مرزی هم داشت.
سرانجام
با
اوج گیری انقلاب شاه دستور انحلال ساواک را داد و رئیس پیشین ساواک تیمسار
نصیری که در آن زمان سفیر ایران در پاکستان بود به ایران فراخوانده شد و
به زندان افتاد.با پیروزی انقلاب، وی دادگاهی شد.در دادگاه که فیلم آن هم
در دست است[نیاز به ذکر منبع] تیمسار نصیری درحالی که سخت شکنجه شده
بود[نیاز به ذکر منبع] با حالی رنجور یه پرسش ها پاسخ داد[نیاز به ذکر
منبع].
در نهایت دادگاه رای به اعدام وی داد. پرویز ثابتی معاون او نیز
به کشور اسرائیل گریخت. در سالهای اولیه انقلاب بسیاری از افرادی که حتی
پستهای غیرحساس و کلیدی (نظیر ماموران اداری کمی رده بالا) در سازمان
داشتند نیز اعدام شدند.[نیاز به ذکر منبع] بسیاری از این افراد حتی به فکر
فرار از کشور نبودند و دادگاه‌ها برایشان غیرمنتظره و غیر قابل پیش بینی
بود.[نیاز به ذکر منبع] تصاویر برخی از اعدامها و اسامی آنها در روزنامه
کیهان، عمدتاً در طول سال ۵۸، قابل مشاهده است.
